Jeśli planujesz działać w branży transportowej związanej z przewozami międzynarodowymi, zapewne nie raz słyszałeś już o pojęciu kabotażu. Choć funkcjonuje od lat i jest dobrze unormowane w przepisach, tak okazuje się, że nadal budzi pewne kontrowersje. W tym artykule postaramy się więc wyjaśnić, czego dokładnie dotyczy kabotaż. Dowiesz się z niego także, jakie przepisy związane z transportem kabotażowym obowiązują na terenie całej Unii Europejskiej oraz państw z grupy EOG. Zapraszamy do lektury!
Czym jest kabotaż?
Giovannie Cabota – to właśnie od nazwiska tej osoby wzięło się powszechnie używane dziś pojęcie kabotażu. Był francuskim podróżnikiem, który w XV wieku odkrywał nowe lądy i poruszał się wyłącznie wzdłuż ich wybrzeży.
Tyle w kwestii genezy samego pojęcia, ale z praktycznego punktu widzenia z kabotażem mamy do czynienia w przypadku przewozów międzynarodowych. Transport kabotażowy ma miejsce wtedy, gdy przewoźnik realizuje zlecenie transportowe na terenie kraju, w którym nie ma zarejestrowanej działalności. Dotyczy to oczywiście tych sytuacji, w których punkty odbioru oraz zdania towaru znajdują się na obszarze tego samego państwa.
Przewozy kabotażowe – jakie są ich rodzaje?
Wyjaśniając pojęcie kabotażu, warto od razu rozdzielić je na dwie odrębne grupy. Transport kabotażowy może być bowiem realizowany w kraju rozładunku lub państwie, na którego terenie towar nie był wyładowywany. O co chodzi?
Zgodnie z przepisami kabotaż ma miejsce dopiero wtedy, gdy przewoźnik zrealizuje zlecenie na przewóz międzynarodowy. Załóżmy więc, że firma ma za zadanie dostarczyć towar z Polski do Francji, a więc musi przejechać przez teren Niemiec.
Bazując na tym przykładzie, pierwszy rodzaj transportu kabotażowego będzie realizowany na terenie Francji, w miejscu rozładunku. Przewoźnik może przyjąć takie zlecenie w terminie maksymalnie 7 dni od momentu zakończenia tego głównego. Co ważne, wolno mu wykonać tylko 3 dodatkowe przewozy.
Z kolei drugi transport kabotażowy w naszym przypadku miałby miejsce na terenie Niemiec, a więc w kraju pośrednim. Tutaj również jest 7 dni na realizację zlecenia, ale już tylko jednego. Co bardzo istotne, kierowca ciężarówki musi wjechać na teren innego kraju już bez ładunku.
Jakie są zalety transportów kabotażowych?
Od wielu już lat transporty kabotażowe cieszą się ogromną popularnością, gdyż pozwalają na optymalizowanie kosztów prowadzenia działalności. Bez nich przewoźnik realizowałby przewóz międzynarodowy, a następnie jego kierowca wracałby do swojego kraju „na pusto”, co oznacza stratę pieniędzy. Kabotaż umożliwia realizowanie pośrednich zleceń transportowych i tym samym ograniczanie zjawiska pustych przejazdów.
Co ważne, transporty te są korzystne również dla samych klientów. Rynek jest bardziej konkurencyjny, ceny przewozów przystępniejsze, a ilość przewoźników, którym można przekazać zlecenia bardzo duża.
Kabotaż - warunki przewozu
Podstawą do realizacji transportów kabotażowych jest oczywiście posiadanie licencji przewoźnika i pozwolenia na wykonywanie przewozów międzynarodowych. Powyższe dotyczy jednak tylko firm, które działają w obrębie Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Jeśli kierowca jest z firmy zarejestrowanej poza tym obszarem, na terenie UE lub EOG również może wykonywać przewozy kabotażowe. Jednak ma on obowiązek posiadania świadectwa kierowcy. Zgodnie z przepisami jest to jedyny dokumenty potwierdzający prawo do wykonywania takiego zawodu.
Kabotaż – jakie unijne przepisy go regulują?
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1072/2009 z dnia 21 października 2009 roku – to podstawowy dokument prawny, który normuje kwestie związane z kabotażem na terenie UE. Znajdujące się tam zapisy są bardzo precyzyjne i nie powinny wzbudzać żadnych wątpliwości. Określone są tam również zasady działania firm transportowych na terenie państw nienależących do wspólnoty.
Ograniczenia w kabotażu – z czego wynikają?
Celem ustalenia tych norm prawnych jest przede wszystkim ochrona rynku transportowego poszczególnych państwa należących do UE lub EOG. Ma to niwelować nieuczciwą konkurencję wynikającą np. z różnic w zarobkach pomiędzy krajami. Przykładem tego jest Polska, w której przewoźnicy są bardzo konkurencyjni z racji niższych wynagrodzeń dla kierowców, niż na zachodzie Europy. Bez przepisów o kabotażu nasze firmy mogłyby szybko zdominować lokalne rynki zagraniczne.
Nawet pomimo tego niektóre kraje we własnym zakresie nałożyły dodatkowe ograniczenia związane z transportami kabotażowymi. Chronią w ten sposób rodzimych przewoźników przed wypieraniem ich przez firmy zagraniczne.
Kabotaż - zasady przewozu
Jeśli chcesz realizować zlecenia na przewozy kabotażowe, powinieneś znać zasady, na jakich mogą się one odbywać. Najważniejsze z nich to:
- możliwość realizacji kabotażu wyłącznie po wykonaniu zlecenia na transport międzynarodowy – jeśli np. wieziesz towar z Polski do Francji, dopiero po jego rozładowaniu w kraju docelowym możesz wykonać przewóz kabotażowy,
- konieczność wykonywania kabotażu jednym pojazdem – musi to być dokładnie to samo auto, które zrealizowało transport międzynarodowy,
- obowiązek posiadania dokumentów – niezbędny jest list CMR dla zrealizowanego wcześniej przewozu międzynarodowego oraz oczywiście dokumenty przewozowe związane z samym kabotażem.
- konieczność zawrócenia auta do „kraju matki” raz na 8 tygodni – podczas wykonywania przewozów międzynarodowych i kabotażowych należy pamiętać o tym, aby maksymalnie po 8 tygodniach od rozpoczęcia pierwszego, pojazd powrócił do kraju, w którym jest zarejestrowany (powrót taki musi być odpowiednio udokumentowany),
- stosowanie się do 4-dniowych przerw – jeśli kierowca w przeciągu 7 dni wykona 3 przewozy kabotażowe, kolejne może przyjąć dopiero po 4 dniach przerwy.
Warto dodać, że 2 ostatnie, wyżej wymienione zasady, to nowość – są efektem niedawnych zmian w przepisach. Stanowią one część tzw. pakietu mobilności, który wciąż jest konsultowany. Oznacza to, że wkrótce pojawią się kolejne zmiany oraz ograniczenia, dlatego warto regularnie śledzić ten temat.
Nowe przepisy dla kabotażu związane z pakietem mobilności – kary za niestosowanie się
Jak już wspominaliśmy, ustawodawca UE stopniowo wprowadza tzw. pakiet mobilności, który w pewnym stopniu już ograniczył transporty kabotażowe, a zmiany mają się pogłębiać. Na przykład bardzo możliwe, że już niedługo będą obejmowały one także wykorzystywane w transporcie pojazdy o masie DMC poniżej 3,5 tony (od 2500 kg wzwyż).
Pamiętaj, że niestosowanie się do nowych przepisów może skutkować nawet utratą licencji przewoźnika. Biorąc pod uwagę kary finansowe, w przypadku niezawrócenia auta do bazy w terminie do 8 tygodni, firmie transportowej grozi grzywna w wysokości 2000 zł. Niestety pod tym kątem przepisy te, póki co nie są zbyt precyzyjne. Nie wiadomo np. co w sytuacji, gdy powodem niezastosowania się do tego przepisu będzie awaria pojazdu i związany z nią przymusowy postój.
Jesteśmy grupą doświadczonych brokerów ubezpieczeniowych, działających w branży transportowej od lat. Wiemy doskonale, jaki zakres ubezpieczenia dobrać indywidualnie do potrzeb każdej firmy transportowej oraz w jaki sposób wynegocjować z ubezpieczycielem najlepsze stawki. Zapraszamy do skorzystania z naszej oferty